Symboliek van draken op chinees porselein
De draak staat in China symbool voor geluk. Daarnaast symboliseert de draak ook de keizerlijke heerschappij en de keizer. Op Chinese vazen, borden en theepotten komt het motief van de draak regelmatig voor als decoratie. Zeker op het keizerlijke porselein neemt de draak een belangrijke plaats in. Een draak met vijf klauwen verwijst naar de keizer. Een draak met vier of drie klauwen komt dan weer voor op Chinees porselein dat als keizerlijk geschenk werd gegeven.
De vliegende-vis draak of ‘feiyu’ komt maar zelden voor op Chinese vazen, Chinese borden of Chinese theepotten. Dit type draak werd enkel aangebracht tijdens het midden van de Ming-dynastie (1368-1644). Er zijn verschillende verklaringen voor het beperkte voorkomen van dit specifieke type draak op Ming vazen, borden en theepotten. Een verklaring wijst op de striktere regels rond het soort draak en hun aantal klauwen dat gebruikt mocht worden voor welke gelegenheid. Een andere verklaring is dat de vliegende-vis draak verwijst naar China’s sterke zeemacht in de 15de eeuw.
Een variant op het symbool van de draak is het draak-en-wolk motief. Dit motief werd aangebracht op Ming vazen, borden en theepotten vanaf de 14de eeuw. Het type draak kan een expert dus indicaties geven over de datering van Chinees porselein. Draken kunnen voorkomen op Chinese vazen, borden en theepotten uit verschillende decoratietechnieken. Zowel op blauw-en-wit Chinees porselein, als op famille verte, famille jaune of op an-hua borden, vazen en theepotten komt de draak voor in de aangebrachte decoratie. Een expert kijkt bij een waardebepaling niet enkel naar de kleur en uitvoering van de decoratie, ook de betekenis van de decoratie kan een aanwijzing geven over de bestemming en waarde van de Chinese vaas, het bord of de theepot. Daarnaast geeft de betekenis een symbolische waarde aan de Chinese vaas, die de economische waarde van het Chinese porselein complementeert.
Bloemen op Chinees porselein en hun symboliek
Bloemen zijn vaak terug te vinden in de beschildering op Chinese vazen, Chinese borden en Chinese theepotten. Al vanaf de Song-dynastie (960-1279) zijn bloemen het motief bij uitstek voor de decoratie op Chinees porselein. Zeker gedurende de Qing-dynastie (1644-1911), in het bijzonder in de 18de eeuw, waren bloemen hét geliefde onderwerp om het Chinese Qing porselein te decoreren. Niet enkel omdat ze het Chinese porselein opfleuren door hun elegante vorm en kleurenpracht, maar ook om hun rijke symbolische waarde.
Het oppervlak van famille verte of famille rose Chinese vazen, borden en theepotten zijn vaak een bloementuin op zich. Qianlong/Kienlong, Jiaqing of Yongzheng Chinese vazen, borden en theepotten worden vaak gekenmerkt door een weelde aan bloemen, al dan niet in combinatie met het famille verte of famille rose kleurenpalet. De gebruikte decoratie en motieven kunnen een expert dus een indicatie geven over de datering van Chinees porselein.
De keuze voor het soort bloem gebeurde niet zomaar willekeurig, maar op basis van hun symboliek. Zo associeert men de pioen in China met de keizerlijke familie. Daarnaast staat de bloem voor overvloed, eer en liefde. Omwille van deze laatste betekenis, werd de pioen waak als afscheidsgeschenk gegeven. De Japanse camelia staat door zijn rode kleur symbool voor vreugde, bescherming en voorspoed. De lotus kent dan weer een religieuze betekenis: de bloem staat symbool voor het boeddhisme. Daarnaast representeert de lotus de vrouwelijke schoonheid en puurheid. Dit toont aan hoe de bloemen op Chinese theepotten, Chinese vazen en Chinese borden meer zijn dan louter decoratief.
Daarnaast komen bloemen niet enkel voor in de decoratieve beschildering op Chinees porselein, ook in het merkteken of de stempel duiken al eens bloemenmotieven op. Tijdens een korte periode onder de heerschappij van keizer Kangxi (1654-1722), tot ca. 1680 was er een restrictie op het aanbrengen van keizerlijke stempels en merktekens. Kleine bloemen of andere figuren vervingen dan de zes kalligrafische karakters in de stempel of het merkteken. Dit laat de expert toe om het Chinese porselein te identificeren als een Kangxi vaas, bord of theepot.
